بررسی اثر تغییر اقلیم بر دبی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز گرگانرود-قره سو)

بسیاری از معضلات محیطی عصر ما از جمله سیل، طوفان، خشکسالی و مسائل دیگر، همگی ریشه در تغییر اقلیم کره زمین خصوصاً افزایش دما دارند. در بین عناصر مختلف اقلیم، دما و بارش به دلیل تأثیر بر سایر عوامل و بخصوص تأثیراتی که بر فعالیت های بشر دارند از اهمیت خاصی برخوردار می باشند، بطوریکه تقریباً بیشترین نمود تغییرات اقلیمی در سطح کره زمین بر روی این دو پارامتر متمرکز شده است. جهت آنالیز روند از سری داده های فصلی و سالانه پارامترهای حداقل و حداکثر دما، بارش و سری سالانه دبی در 12 ایستگاه در دوره مشترک آماری 30 ساله ی 61-60 تا 90-89 استفاده شد. در این مطالعه از آزمون های ناپارامتری mann-kendall، sen-slope و kendall’s ? به ترتیب برای تعیین جهت روند، شیب یا بزرگی روند و همبستگی پارامترهای مورد مطالعه استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که تغییرات دما و بارش در ایستگاههای مورد مطالعه در مقیاس سالانه و فصول مختلف با افزایش و کاهش رو به رو بوده است که البته اکثر آنها معنی دار نبودند. همچنین در مقیاس فصلی و سالانه ی میانگین منطقه ای، بطور کلی دما در هر دو پارامتر افزایش که در دمای حداقل معنی دار می باشد و بارش به جز فصل زمستان، در سایر فصول افزایش داشته است. آنالیز روند بر روی تغییرات دبی نیز نشان داد که دبی در هر دو ایستگاه کاهش یافته که در هیچکدام معنی دار نیست. برای مشخص ساختن تأثیر تغییرات دما و بارش بر دبی حوضه، اقدام به انجام آنالیز همبستگی بین این پارامترها گردید. نتایج در این قسمت نشان داد که تغییرات دمای حداقل و بارش تأثیر بیشتر و معنی داری را بر تغییرات جریان رودخانه حوضه داشته است.